Witam!
W poście #45 Henryk, SP2JQR mówił na temat szerokości filtra dopasowującego - jest on kilka rzędów szerszy niż filtr kwarcowy więc nie powinieneś mieć z nim problemów nawet jak nie trafisz idealnie z parametrami LC.
Dziwi mnie trochę wysoka impedancja filtra bo przeciętnie jest ona mniej więcej o połowę mniejsza (450-500 omów). Zakładam, że ostatnia pokazana charakterystyka mierzona była już z układem dopasowującym z obu stron?
A wracając do samego filtra. Pozwolę sobie na drobne sprostowanie dotyczące "górnej" i "dolnej" wstęgi.
Na początku należy rozpatrzeć filtr na częstotliwości formowania - w tym przypadku ok. 6.5MHz. Wstęgę dolną uzyska się kiedy częstotliwość generatora nośnej ustawiona będzie na górnym zboczu filtra - tu w pobliżu kursora 4 a wstęgę górną kiedy generator nośnej pracował będzie na dolnym zboczu filtra - tu w pobliżu kursora 3.
Zwykle ten sam generator działa również jako źródło sygnału BFO więc zachowana zostaje również wstęga przy odbiorze. Jeśli jest inaczej to generator nośnej i generator BFO powinny mieć tą samą częstotliwość. W Bartku mamy do czynienie z jednym generatorem więc synchronizacja O/N dla wstęg jest zachowana.
Zwykle generator nośnej formujący dolną wstęgę działa z kwarcem i szeregowym trymerem pozwalającym na ustawienie częstotliwości powyżej częstotliwości filtra. Dla formowania sygnału
wstęgi górnej generator pracuje poniżej częstotliwości filtra i to zwykle wymaga regulowanej szeregowej indukcyjności z kwarcem dla obniżenia częstotliwości jego pracy i jest trudniejsze w uzyskaniu. W tym drugim przypadku mamy do czynienie z "przeciąganiem" częstotliwości nominalnej w dół co nie zawsze się udaje w żądanej skali.
Ale filtr kwarcowy pozwala na odbiór tylko jednej częstotliwości - swojej własnej i nie byłoby z niego żadnego pożytku bez przemiany częstotliwości. I tu dopiero zaczyna się najciekawsza część zabawy z formowaniem sygnału.
Zakładając, że mamy do dyspozycji sygnał uformowany na częstotliwości pośredniej (Fp) mogą wystąpić trzy przypadki mieszania z częstotliwością heterodyny (Fh) dla uzyskania sygnału w żądanym paśmie (Fb):
1. Fb=Fp+Fh lub Fb=Fh+Fp
2. Fb=Fp-Fh
3. Fb=Fh-Fp
Celowo, przypadek 3, wyliczyłem oddzielnie bo ma on szczególne znaczenie. O ile dla sumowania i odejmowania częstotliwości w przypadkach 1 i 2 zachowana zostaje wstęga uformowana na częstotliwości pośredniej o tyle dla przypadku 3 wstęga zostaje odwrócona. Opisałem to dokładniej, z rysunkami
w wątku dotyczącym PC01
Efekt ten wykorzystuje się często w urządzeniach dwupasmowych gdzie na obu pasmach odbiera się inne wstęgi (np. 3.5 i 14). Wystarczy więc w takiej sytuacji uformować na częstotliwości pośredniej 3.5 < Fp < 14 wyłącznie wstęgę górną, przez ustawienie generatora nośnej na dolnym zboczu filtra. Sygnał na czestotliwości 14MHz uzyska się przez sumowanie z odpowiednią częstotliwością heterodyny a sygnał na 3.5 przez odjęcie od częstotliwości heterodyny sygnału pośredniej - w pierwszym przypadku nie nastąpi odwrócenie wstęgi, w drugim takie odwrócenie nastąpi automatycznie. Takie postępowanie ma istotną zaletę: filtr zestrojony raz, zachowuje się jednakowo na obu pasmach a dodatkowo, razzrównoważony modulator SSB będzie zachowywał się dokładnie tak samo w obu pasmach - w szczególności jeśli chodzi o tłumienie fali nośnej. Przełączanie wstęg przez przeniesienie nośnej z dolnego zbocza na górne i odwrotnie, w warunkach amatorskich i niedopasowania prowadzi do różnych charakterystyk przenoszenia LSB i USB a poza tym prawdopodobnie tłumienie nośnej w obu przypadkach będzie różne.
W tym konkretnym przypadku ustaw generator nośnej, jak wspomniano wcześniej na ok. 300-500Hz poniżej kursora 1 formując górną wstęgę (powiedzmy na 6.511845MHz). Sygnał na 14MHz, z tą samą wstęgą uzyskasz mieszając pośrednią (6.511845MHz) z heterodyną w zakresie od 7.488155MHz - uzyskując częstotliwość 14.0MHz, do 7.838155MHz - uzyskując częstotliwość 14.35MHz.
Dla pasma 3.5MHz odpowiednio, heterodyna powinna być strojona w zakresie od 10.011845MHz - uzyskując 3.5MHz do 10.311845MHz - uzyskując częstotliwość 3.8MHz a dodatkowo nastąpi automatyczne odwrócenie wstęgi.
W jaki sposób mieszacz wie czy ma sumować czy odejmować czestotliwości i to w dodatku od której odejmować którą? Otóż mieszacz tego nie wie bo z natury swojej ma za zadanie "wyprodukować" jak najwięcej produktów mieszania będących sumą i różnicą we wszystkich kombinacjach na częstotliwościach podstawowych ale także często również na kombinacjach harmonicznych doprowadzonych do mieszacza częstotliwości. Niektóre z mieszaczy, zwykle zrównoważone dla heterodyny lub zrównoważone podwójnie - dla heterodyny i sygnału pośredniej, jednocześnie - głównie przez symetrię konstrukcji, eliminują niektóre parzyste produkty mieszania dlatego są chętniej od innych stosowane pomagając w końcowej fazie wybrać właściwy produkt mieszania. A wybór właściwego produktu mieszania zapewniają filtry na wyjściach mieszaczy. Zwykle są to filtry pasmowe lub w szczególnych warunkach filtry dolno lub górnoprzepustowe.
L.J.
Filtr kwarcowy drabinkowy - segregacja kwarców
