CW Key Combo

[SP3GO]

Witajcie Koledzy!

Tak jak w temacie mniej więcej nazwałbym urządzenie, do budowy którego właśnie się przymierzam.
Będzie to jakby manipulator CW z trzema wyjściami - każde pod postacią gniazda JACK stereo 3,5mm.

Łopatki manipulatora będą dotykowe, a więc żadnych elementów mechanicznych.
Ich wykonanie jest więc właściwie dowolne - muszą tylko zawierać dwie przewodzące powierzchnie.

Jedno wyjście będzie klasycznym wyjściem manipulatora CW, które można podłączyć do bardziej nowoczesnych TRXów, a więc PIN gniazda będzie zwierany do masy przy dotknięciu łopatki manipulatora dla kropek, a pierścień - łopatki dla kresek.

Drugie wyjście będzie dostarczało klasycznego kluczowania dla starszych TRXów (a więc tych z gniazdem mono na klucz sztorcowy), a więc zarówno PIN jak i PIERŚCIEŃ gniazda będzie zwierane do masy w rytm kropek-kresek generowanych z manipulatora z odpowiednią prędkością i przerwami.

Trzecie wyjście będzie dla słuchawek - będzie na nim podawany sygnał akustyczny 700Hz w rytm kresek-kropek z manipulatora. Dzięki temu urządzenie to będzie mogło też służyć jak samodzielny "trener" przy nauce nadawania telegrafii i bez konieczności podłączania go do czegokolwiek.

Prędkość nadawania kropek-kresek będzie ustawiana programowo.

Przejrzałem różne istniejące rozwiązania i zrobiłem ich kompilację.
Rozwiązanie minimalistyczne: wszystko da się zamknąć w pojedynczym małym mikrokontrolerku typu ATtiny13 (6 portów I/O poza masą i zasilaniem) i trzech tranzystorach mosfet (2N7000). Do tego 2 rezystory, 1 kondensator i całość zasilana z dwóch paluszków - tyle.

Odczytywanie "dotyku" zrobione bezpośrednio na portach mikrokontrolera.
Generowanie sygnału akustycznego 700Hz również bezpośrednio na liczniku mikrokontrolera.
Trzy porty mikrokontrolera sterują bramkami MOSFETa, aby dać odpowiednie kluczowanie dla manipulatora i klucza sztorcowego.

Całość więc powinna być maksymalnie mobilna (do użycia w terenie): mała (niewiele większa od pudełka od zapałek - nie licząc łopatek manipulatora, choć i one mogą być w postaci przewodzących powierzchni na przeciwległych bokach pudełka), lekka, odporna (rozwiązanie dotykowe - bez elementów mechanicznych).

Co o tym sądzicie?
Czy ktoś z Was robił podobne urządzenie?

Pierwszy prototyp na płytce stykowej już jakoś działa

A właściwie dlaczego wkłada się dziś tak dużo pracy w manipulatory mechaniczne ze szkła, drewna, mosiądzu itp. skoro te dotykowe wydają się być bardziej niezawodne?
Czy to mniej więcej tak, jak używanie dziś pióra wiecznego - dla samej przyjemności posiadania czegoś staroświeckiego, "analogowego", staromodnego, wygrawerowanego itp. ?

A może chodzi o tę różnicę jak między fizycznym przyciskiem na klawiaturze i ekranem dotykowym? Brak wyczuwalnego "kliknięcia" pod palcem nie każdemu pasuje...

Pozdrawiam,
Rafał SP3GO

[SQ9RFC]

Zanim z prototypu przejdziesz na produkt docelowy daj ten manipulator i elektronikę do przetestowania operatorowi QRQ. Od 50 WPM w górę zaczynają się schody. Do tej pory nikt nic lepszego nie wymyślił od K5. Dotyk musi mieć regulację czułości, bo reaguje na pogodę i pot na ręce ... O dotyku pogadaj z Krzysiem SQ8LUV, Januszem SQ6JAN i Ryśkiem SP9DBA. O elektronice nie ma z kim pogadać, bo wszyscy maja K5. Pojawiły się już manipulatory z tensometrami mierzącymi nacisk na łopatkę ...

[SP5BMP]

Jurku, nie zniechęcaj kolegi Rafała do budowy klucza CW. Odnośnie manipulatora dotykowego podzielam Twój pogląd. Ale proszę napisz nam tu na Forum jakie parametry regulacyjne posiada klucz K-5, które umożliwiają za jego pomocą szybkie telegrafowanie i jest lepszy od innych tego typu urządzeń. Może wtedy pogadamy o elektronice, która będzie podobnie działać.
Pozdrawiam, Janusz.

[SQ9RFC]

Gdybym to ja wiedział.... Klon starej Motoroli 6800 najczęściej 68HC705C8 plus pamięć 24LC16b i nic więcej. Wystarczy wpisać w necie "logikey k5" i wyświetlisz kompletną dokumentację. Diabeł tkwi w sofcie. Każdy operator QRQ który przesiądzie się na K5 mówi zawsze jedno słowo "MASEŁKO". Ten klucz wybacza błędy. Głównie błąd polegający na tym, że nie zdążasz cofnąć palca i klucz nada kropkę ponownie. To tak jakby mierzył czas naciśnięcia kropki i nadawał kropkę dopiero gdy ten czas przekroczy wartość zadaną i na dodatek czas startu tego odmierzania jest ustalony w jakiś dziwny sposób zależny od poprzednio nadawanych dźwięków. To można w tym kluczu ustawiać. Ja mam jeszcze klucze DL4YHF i K3NG-Arduino.... Bardzo podobne jeśli chodzi o timing do K5. Na spotkaniach QRQ robiłem test: podłączałem te 3 klucze pod ten sam manipulator a koledzy SQ6JAN, SP9DBA i SP7VV bezbłędnie odgadywali na którym nadają.
Ja kolegi nie zniechęcam - wręcz przeciwnie ... przestrzegam jedynie przed pójściem niewłaściwą drogą - bo mam tu kluczy i manipulatorów całe pudełko :-)
I proszę zwrócić uwagę że ja mówię o prędkościach 50 WPM i więcej - poniżej można podobno nadawać na spinaczach biurowych i biperku z multimetreu:-)

[SQ8LUV]

Potwierdzam to co pisze Jurek, ja też nie wiem na czym polega fenomen kluczy K-5 (generalnie wszystkich keyerów Logikit/Logikey z tym procesorem i oprogramowaniem: K-1, K-3, CMOS-4...).
W inym kluczu - na arduino (nanokeyer), też mam niby ustawiony CMOS Super Keyer Timing i jest to naprawdę dobry klucz, ale to nie jest to co w K-5, tu jest po prostu masełko. Jedyny znany mi klucz, który bez wahania mogę polecić do pracy "wyczynowej".

[SP3GO]

Dziękuję Koledzy za wszystkie uwagi.

Nie chodzi o to, że chcę w zaciszu domowym wyprodukować amatorsko coś, co ma konkurować z najlepszymi manipulatorami fabrycznymi. To ma być po prostu dobra zabawa połączona z edukacją i coś, co pozwoli mi stworzyć praktyczne urządzenie od A do Z, które będę mógł używać w swojej przygodzie z telegrafią.

Co więcej, ja się dopiero uczę telegrafii, więc nikt tu nie mówi o QRQ dla tego projektu. Obecnie uczę się znaków nadawanych z prędkością 25WPM i już powoli zaczynam prawidłowo kojarzyć wszystkie dźwięki, choć przerwy między znakami muszę mieć jeszcze na poziomie nie większym niż 18WPM... byle by starczyło motywacji do dalszej nauki

Bardziej by mnie tutaj interesowała teoria działania takiego softu od K5...
Nadawanie kropek i kresek z daną prędkością ma bardzo ścisłe ramy czasowe i nie bardzo widzę tam miejsce na dowolność i elastyczność.
Jeśli przykładowo chcemy nadać dwie kropki, a nasz palec pozostanie na łopatce od kropek zbyt długo, to przecież, żeby nie wiem jak urządzenie chciało nam "wybaczać błędy" (a w myślach nam nie czyta), to nie może nie nadać trzeciej kropki, jeśli nasz palec pozostanie tam dłużej, niż trwa planowa przerwa między kropkami (a więc cisza o długości tylko jednej kropki)! Później po prostu musi nadać tę trzecią niepożądaną kropkę - i mamy błąd...

Pytam więc: wie ktoś na czym polega to "masełko" w sofcie na K5?

Pozdrawiam,
Rafał SP3GO

[SP2JQR]

Nie jestem telegrafistą, ale przypuszczam, że ten soft łyka całe nadawane znaki i sprawdza czy zgadzają się z tym co ma zapisane w biblotece znaków. Przy dużej prędkości nadawania, prawdopodobnie nie odczuwa się lekkiego opóźnienia potrzebnego do porównania znaku i korekcji błędu.

[SP3GO]

(28-08-2018 11:13)SP2JQR napisał(a):  Nie jestem telegrafistą, ale przypuszczam, że ten soft łyka całe nadawane znaki i sprawdza czy zgadzają się z tym co ma zapisane w biblotece znaków. Przy dużej prędkości nadawania, prawdopodobnie nie odczuwa się lekkiego opóźnienia potrzebnego do porównania znaku i korekcji błędu.

Nie bardzo rozumiem...
Jaką korekcję błędów masz na myśli?
Przecież na moim przykładzie opisanym powyżej, zarówno dwie kropki jak i trzy kropki są poprawnymi znakami telegraficznymi.
Soft "nie wie", że chcieliśmy nadać literę "I", ale za długo nam palec został na łopatce i wyszła litera "S"... więc jak według Ciebie będzie tu działać korekcja błędów?

Pozdrawiam,
Rafał SP3GO

[SQ8LUV]

Rafał, w tym momencie nie rozmawiamy o popełnianiu takich błędów jak nadawanie zbyt dużej ilości kropek itd., choć pośrednio w pewnym stopniu i o tym.
Najłatwiej będzie mi to porównać do jazdy dwoma samochodami, gdzie w obu podobnie wrzucasz biegi, podobnie działa wspomaganie, są podobne siedzenia itd, itd, a jednak jednym jedzie się komfortowo, płynnie i jazda sprawia wielką przyjemność, na drugim czujesz jakiś dyskomfort, który czasem trudno zdiagnozować.
Oczywiście jadąc tym pierwszym samochodem, jest sie bardziej zrelaksowanym, lepiej skupionym na drodze i znakach, zmiana biegów, dostosowanie prędkosci hamowanie są bardziej płynne. Podobnie w K-5, nadaje się po prostu przyjemnie, nie walczysz z kluczem, przez co również mniej popełnia się błędów typu za dużo kropek itp. Cały sekret precyzyjnego nadawania polega na znakomitym kontakcie z zestawem klucz/manipulator co osiąga się naturalnie godzinami ćwiczeń, ale im lepszy ten zestaw tym łatwiej, podobnie jak z dobrym instrumentem podczas nauki gry.
Zastanawialiśmy się czy fenomen K-5 nie polega między innymi na tym, że być może reguluje on automatycznie czasu buforowania znaku przeciwnego przed jego nadaniem. Wytlumaczę to w ten sposób: na kluczu arduino mam możliwość ustawienia procentowo czasu po jakim zostanie nadany znak przeciwny od momentu naciśnienia jego dźwigni, zwykle ustawiam w nim 40%, co znaczy że jeśli naciśnę dźwignię kresek i w czasie trwania sygnału tej "kreski" nacisnę na moment dźwignie kropki i ją szybko puszczę to po wybrzmieniu "kreski" klucz mimo wszystko nada jeszcze "kropkę", pomimo że jej dźwignia nie jest już już wciśnięta. Ale nada tą "kropkę" tylko pod warunkiem że wcześniej dźwignia kropek naciśnięta była przez czas dłuższy niż 40% czasu trwania całej "kropki" w danym tempie, Jest to pomocne przede wszystkim podczas QRQ, gdzie możemy nie nadążyć z ucieczką palców z dźwigni kropek co skutkuje niechcącym nadaniem "kropki".
W wolniejszych tempach, owe 40% to czasem o wiele za dużo i może nastąpić odwrotny efekt, czyli chcę nadać kropkę, ale za szybko zwolnię dźwignie (wcześniej niż po 40% czasu trwania kropki) i jej sygnał nie zostanie nadany. Możliwe że w K-5 klucz dostosowuje sobie ten czas do danej prędkości ustawień keyera. Poczytaj o nadawaniu kluczem typu iambic B i od początku radzę ucz się w ten sposób nadawać
Poza tym w K-5 jest szczególny timing, nie wiem jak to wyjaśnić, czy to nie jest czasem troszkę inny stosunek przerw do sygnałów niż 1:3:1, to może być minimalne, ale daje taki genialny efekt.

[SQ9RFC]

:-) tak ... innego określenia nie ma "MASEŁKO" :-)