Piligrim

[SP3RAF]

(13-01-2010 2:30)SQ5OBR napisał(a):  (...) I nasuwa mi się jeszcze jedna prośba a wiem, ze mógłbyś udzielić tu wyczerpującej odpowiedzi. Chodzi mi o technikę strojenia, czyli takie drobne wskazówki np. od której gałęzi powinno się rozpoczynać strojenie bo przecież w tym układzie filtrów jedne obwody decydują o stromości zboczy inne o szerokości pasma itd. Z pewnością te wskazówki przydadzą się mniej doświadczonym a z Twoim autorytetem, będzie to wspaniały przewodnik po tym temacie.

Witam,

myślę, że jeśli chodzi o strojenie filtrów pasmowych, to nie potrzeba do tego specjalnego podręcznika. Jeżeli filtr został poprawnie zaprojektowany i zmontowany oraz wykonany ze sprawnych elementów, to wystarczy podłączyć go pod NWT, a odpowiednie wnioski same się nam nasuną po pokręceniu elementami regulacyjnymi (rdzenie lub trymery) i obserwacji przebiegu na monitorze. Oczywiście NWT też musi być sprawny i skalibrowany, a do strojenia najlepiej jest używać dielektrycznego stroika. Jeżeli budujemy filtry o standardowej impedancji Z = 50 Ohm, to nie ma żadnego problemu z dopasowaniem od strony wejścia i wyjścia. NWT też nominalnie przedstawia 50 Ohm z każdej strony. Pewnie pierwszy filtr będziemy stroić kilkadziesiąt minut, ale po którymś z kolei będzie nam to zajmowało 2-3 minuty. Nabędziemy wprawy, a wkrótce będzie to po prostu rutyna. Podsumowując: trzeba mieć NWT i filtr, który chcemy zestroić. Reszty wystarczy, a raczej trzeba - "dotknąć".
Czasem są drobne problemy, jeśli filtr na etapie projektowym nie został należycie dopracowany. Wtedy należy dobierać elementy (kondensatory) "na gorąco" pracując z NWT i obserwując krzywą przenoszenia. Jest to trochę pracochłonne, ale za to dostarcza wielu ciekawych wniosków i nauki.

Poniżej zamieściłem charakterystyki filtrów pasmowych do mojego Piligrima. Filtry są jedynie wstępnie i dość zgrubnie i pospiesznie nastrojone, a charakterystyki są przez to jedynie poglądowe. Finalne i dokładne strojenie przeprowadzę po zamontowaniu wszystkiego w ekranowanej obudowie. Filtry (jak już kiedyś pisałem) są zbudowane wg układu użytego w CDG2000. Różnica względem oryginału polega na zastąpieniu strojonych rdzeniami cewek na karkasach, cewkami nawiniętymi na pierścieniowych rdzeniach proszkowych o rozmiarze T50. W moich filtrach strojenie odbywa się trymerami. Jest to gorsze rozwiązanie niż w CDG2000, ale miałem gotową płytkę filtrów zaprojektowaną pod "pierścionki" i trymery, dlatego poszedłem na pewien kompromis.

72 & 73! Robert SP3RAF

[SQ5NPW]

Waldek SP2JJH wyraził zgodę na zamieszczenie projektu płytki jego filtrów BPF w postaci źródłowej.
Zamieszczony plik pozwala na wykonanie fabrycznych płytek lub ich modyfikacje pod indywidualne potrzeby.

Jest to kolejny projekt na naszym forum opublikowany w postacie otwartej (Copyleft)

[SP5FCS]

Projekt płyty zasadniczej Piligrima ze zmodyfikowanym wzmacniaczem m.cz. przez Waldka SP2JJH, płytka CW, notcha oraz enkodera magnetycznego.
Wersja z poprawkami wykrytych wcześniej błędów.
W przypadku wykonywania płytek fabrycznych należy powiększyć wszystkie wiercenia o 0,2mm.

Zachęcamy do dalszej modyfikacji poszczególnych płytek oraz uzupełniania formatki o kolejne projekty.
Może ktoś z Kolegów narysował nową wersję notcha ?

[SP5FCI]

Witam

czy do powyższych plików jest jakiś free żeby wydrukować, bo nie mogę nic znaleźć ale może źle szukam?

Pozdrawiam Piotr SPFCI

[TG50]

Witaj Piotrze,
na stronie ABACOM-a jest darmowa przeglądarka z opcją drukowania plików w formacie Sprint-Layout.
Link do przeglądarki ABACOM
Pozdrawiam

[SQ1GYQ]

Witam Serdecznie

Ja do kolegów konstruktorów, mianowicie od jakiegoś czasu staram się zrozumieć teorie filtrów stosowanych w konstrukcjach radiowych, dokładnie rzecz skierowaną pod kątem piligrima. Chcę temat przećwiczyć praktycznie , bo jestem tego samego zdania jak kolega SP3RAF - Robert że to trzeba poczuć. :-) Nie wiem czy dobrze zrozumiałem filtr potocznie zwany BPF - pasmowo przepustowy stosowany po stronie odbiornika. Filtr LPF - Dolno przepustowy stosowany po stronie nadajnika. Czy dobrze rozumuje ? z góry dziękuje.

Pozdrawiam

Andrzej

[SP2QCA]

(30-01-2010 18:28)sq1gyq napisał(a):  filtr potocznie zwany BPF - pasmowo przepustowy stosowany po stronie odbiornika. Filtr LPF - Dolno przepustowy stosowany po stronie nadajnika. Czy dobrze rozumuje ?

dobrze
Band Pass Filter - filtr pasmowo przepustowy
Low Pass Filter - filtr dolno przepustowy

drobna korekta - skroty BPF i LPF nie oznaczają ze filtry te stosowane sa w odbiorniku - rownie dobrze moga byc stosowane w nadajniku (po uzyciu kondensatorów na wyzsze napiecie i wiekszych srednic drutu i rdzeni).

pozdrowienia
Artur sp2qca

[SQ1GYQ]

Witam Serdecznie

Dziękuje Artur za odpowiedź, ro rozumiem że ten sam filtr można wykorzystać w odbiorniku i nadajniku oczywiście zachowując to co mówiłeś odpowiednią wytrzymałość napięciową kondensatorów oraz solidniejsze cewki - drut z którego są wykonane ?

Pozdrawiam

Andrzej

[SP2JQR]

Z filtrami do TX i RX tylko pozornie jest tak prosto. Okazuje się bowiem, że gdybyśmy chcieli do nadajnika zastosować filtr pasmowoprzepustowy BPF to napotkamy niesamowite kłopoty. Zupełnie nie zdajemy sobie sprawy jakie napięcia i prądy wystąpią w takim filtrze. Filtry pasmowe mają wysoką dobroć, w związku z tym podbiją w przybliżeniu tyle razy napięcie ile ta dobroć wynosi (w przybliżeniu, pomijając szczegóły teoretyczne). Przy założeniu że zastosujemy duże cewki i rdzenie dobroć może wynieść około 200. Napięcie w piku dla typowej mocy nadajnika 100W wynosi przy 50 omach 100V. Dla normalnej pracy nadajnika w piku na filtrze będzie 2kV napięcia. Zastanówmy sie jeszcze jaki potrzebny jest zapas, aby cały układ pracował niezawodnie w każdych warunkach, a więc również przy niechcący chwilowo odłączonej antenie. SWR jest wtedy b. duży, dobroć obwodów nieobciążonych skacze mocno do góry i podbicie napięcia może być nawet jeszcze raz kilka razy większe, czyli w skrajnym przypadku nawet powyżej 10kV. Jakie kondensatory należy w takim przypadku zastosować - tylko szklane próżniowe. Cały filtr gdybyśmy praktycznie chcieli go zrealizować byłby dużo większy od przeciętnego TRXa. Gdybyśmy zastosowali rdzenie pierścieniowe aby zmniejszyć cewki to wyobraźmy sobie jak dobrą izolację trzeba zrobić między uzwojeniem a rdzeniem, a kondensatory i tak muszą być próżniowe. Sam rdzeń też dla pracy rezonansowej musiałby mieć znacznie większe rozmiary niż do symetryzatorów antenowych, gdzie kilkucentymetrowej wielkości rdzeń przenosi moc nawet do kilowata. Ci, którzy zbudowali skrzynki antenowe z cewkami na rdzeniach wiedzą coś na ten temat. Wdziałem już takie duże cewki na pierścieniach, które nie wytrzymały mocy 100W!

Piszę o tym wszystkim nie przypadkiem, albowiem każdy radioamator wcześniej czy później przystąpi do budowy anteny magnetycznej - to jest właśnie najlepszy przykład obwodu pasmowego (Antena, która jest jednocześnie wąskopasmowym jednoobwodowym filtrem BPF!!!) zbudowanego do nadajnika - dowód rzeczowy na to, że istnieją w rzeczywistości takie zabawki... Nie rozwijam tego dalej ponieważ jest to inny temat.

Filtry nadawcze LPF pracują na małych dobrociach obciążonych obwodów rzędu od 3 do 10. Z tego powodu nie występują w nich tak strasznie duże napięcia, a elementy do ich wykonania mogą być małe, szczególnie z zastosowaniem rdzeni pierścieniowych. Bez problemów zmieszczą się w pudełkach małych TRXów.

W przypadku PILIGRIMA istnieje szczególna dogodność. Z zasady działania homodyny wynika, że filtry muszą wyciąć sygnał na wyższych harmonicznych i to zarówno w nadajniku jak też w odbiorniku. Nie ma tu częstotliwości lustrzanej (ściślej rzecz biorąc jest nią druga wytłumiona wstęga boczna). Do prawidłowego działania tego TRXa wystarczy jeden wspólny filtr dolnoprzepustowy dla nadajnika i odbiornika.
Ten przypadek jest szczególnie godny polecenia gdy chcemy zbudować radio bardzo miniaturowe.
Dla dużych, domowych TRXów zalecałbym jednak stosowanie BPF, a to ze wględu na heterodynę, której sygnał nie koniecznie jest idealnie czysty i może być to powodem powstania zakłóceń również poniżej częstotliwości nadawania po zmieszaniu tego wszystkiego w mieszaczu.

Jak widać sprawa filtrów nie jest banalna i wymaga analizy w każdym przypadku indywidualnie: inaczej będzie dla radia małego QRP, inaczej dla dużej mocy z DDSem, a jeszcze inaczej dla zwykłego bardzo czystego VFO.

Pozdrawiam

Henryk SP2JQR

---

P.S.
Całkiem zapomniałem napisać, że można też budować BPFy na małych dobrociach pracujące bezpośrednio na 50 omach, ale to jeszcze inny temat.

[SQ1GYQ]

Witam Ponownie

Dziękuje Henryku za przedstawienie jak to wygląda w praktyce, teraz już nie mam wątpliwości co gdzie i dla czego mam zastosować. A wszystko się okaże w praktyce, co mi z tego wyjdzie hi hi , wiadomo człowiek całe życie się uczy :-) jeszcze raz wielkie dzięki pozdrawiam.

Andrzej