HUSAREK - nowa homodyna dla "każdego"

[SQ4AVS]

Zdzisławie a porównaj sobie parametry spice tych tranzystorów i zastosowanych w Husarku widzisz różnicę? Ale to pewnie też pójdzie do kosza bo nie na temat i niektórym wolno więcej.

[SP5FCS]

Rafał, czemu mają służyć Twoje posty zawierające tylko: sugestie, zalecenia, pouczenia i krytykę, to na pewno nie pomoc w realizacji projektu. Chcesz coś wykazać, pochwalić się własnym opracowaniem, podyskutować o parametrach tranzystorów to załóż nowy wątek i go prowadź. Jeśli nie pomagasz praktycznie w rozwoju projektu to przynajmniej nie przeszkadzaj.

Zawsze ceniłem konstruktywną krytykę, coś mi się nie podoba to "podwijam rękawy" i robię nową, własną wersję płytki czy programu i przedstawiam ją pod ocenę na forum (filtry Combo, easyATU, synteza SPHM, grupowo: HUSAR, Husarek).

Każdy może aktywnie przyłączyć się do rozwijania projektu Husarek, czekamy na kolejne wersje i modyfikacje filtrów, wzmacniaczy i innych brakujących modułów.
Sama krytyka dla krytyki niczego nie wnosi do rozwoju projektu.

[SP9HVW]

Porównanie polifazerów A i B wg arkusza PA2PIM i załącznika który zamieścił SP9FKP w temacie homodyny Piligrim post #164, Wartości pojemności można poskładać z kondensatorów SMD - COG(NP0) dostępne na wiadomej aukcji a także rezystory < 1% i < 50ppm. Porównanie praktyczne zamieszczę po pomiarach, mając możliwość podmiany modułów polifazera.

[SP2JQR]

Trudno jest porównywać te polifazery ponieważ polifazer A pracuje od 150Hz a polifazer B od 250Hz.
Właściwe porównanie parametrów można zrobić dopiero przy takim samym paśmie.
Sugerowałbym jednak pozostanie przy paśmie 150Hz, ale z nowymi wartościami różniących się kondensatorów. Symulacja jest bardzo obiecująca.

[SP9FKP]

Słuszna uwaga. Ale nie o szczegóły w tym porównaniu chodzi. Józef chciał zwrócić uwagę na aspekt, który jakiś czas temu już podnosiłem, że polifazery można budować na różne sposoby i mamy dostępne narzędzia do symulacji wariantów.
Szczegółowe rozważania znajdziemy w pracach i patentach M.Gingella (Mike gingell`s writings), artykule JA1KO w QEX 6/1995 i PA2PIM (w załączniku). Szczególnie ta ostatnia praca warta jest uwagi ze względu na praktyczne uogólnienia w niej zawarte.
Dla nie znających angielskiego w skrócie:

1. możemy zastosować od 1 do 10 segmentów, 10 dB tłumienia poza pasmowego na każdy segment, tj. 5 segmentów daje 50 dB
2. każde podwojenie zakresu wymaga dodania jednego ogniwa polifazera
3. pierwszy i ostatni segment musi zawierać się w założonym zakresie (5-10 % od krańca)
4. każdy segment, z wyjątkiem ostatniego ma większą tolerancję na wartość elementów, dlatego najbardziej dokładnie trzeba dobierać elementy w ostatnim segmencie
5. tłumienie polifazera zależy od kierunku biegnącego sygnału
6. można użyć tych samych kondensatorów lub rezystorów w łańcuchach ale wiąże się to z podniesieniem tłumienia w paśmie użytecznym
7. polifazer musi "współpracować" z filtrem ponieważ poza zakresem tłumienie niepożadanej wstęgi zaczyna maleć
8. polifazer jest symetryczny, symetryczne musi być też sterowanie i odbiór sygnałów
9. nie wolno stosować kondensatorów sprzęgających, trzeba sprzęgać stało-prądowo
10. w przypadku obliczenia wg JA1KO konieczne jest zastosowanie obciążenia o bardzo wysokiej impedancji
11. realna wartość uzyskiwanego tłumienia poza pasmowego nie przekracza 60 dB więc nie ma sensu budowania polifazerów o "teoretycznym" tłumienia większym od tej wartości.
    

Dodam, że tytułem eksperymentu zbudowałem polifazer 6 segmentowy wg zaleceń JA1KO z elementów bez dobierania wartości (kondensatory 5% MKT i rezystory 1%) i uzyskałem tłumienia w paśmie przepuszczania dla 1kHz niewiele ponad 3 dB i niepożądanej wstęgi 44 dB co "na słuch" w typowych warunkach na paśmie całkowicie nie przeszkadza.

[SP5FCS]

Zmontowałem zasadniczy moduł do Husarka, płytkę homodyny. Na pierwszym zdjęciu moduł homodyny z płytkami polifazerów umieszczonymi na złączach szpilkowych, popularne piny kwadratowe. Złącze przyda się do prób i testów z różnymi polifazerami, potem możemy przylutować "balkoniki" polifazerów na stałe do homodyny.

Na drugim zdjęciu moduł bez płytek polifazrów, widoczne złącza oraz elementy umieszczone pod płytkami. Złącze "żeńskie" zgodnie z zasadami proponuję dać od strony homodyny, kołki na płytkach polifazerów.

Na trzecim zdjęciu zaznaczyłem miejsca gdzie trzeba wykonać kilka poprawek oraz moich modyfikacji.

1/Pierwsza modyfikacja opisywana już wcześniej to wykonanie połączeń pomiędzy dwoma rezystorami a układem FST (u mnie nacięcia górnej masy.

2/Jest problem z montażem stabilizatora LM317 w obudowie TO220, obudowa wchodzi na rezystor R=240. Ja zastosowałem układ w obudowie DPAK i przesunąłem układ do góry aby minąć pole rezystora. Niestety radiator trafia na połowę otworu mocującego dlatego wypełniłem go cyną.
Druga możliwość to dodanie podkładki pomiędzy płytkę a obudowę TO220 tak aby podnieś stabilizator ponad rezystor.

3/ Tranzystor J310 oznaczony Q1 musimy obrócić o 180 stopni (zła obudowa na druku).

4/ Brakuje pola do przylutowania rezystora 10k, "skrobiemy" solder maskę i lutujemy tak jak na czwartym zdjęciu.

5/ Przeniosłem kondensator tantalowy lutowany do "pola radiatora" LM317 (tam jest 100nF) na środek płytki gdzie jest węzeł rozprowadzania zasilania 10,5V (68uF/16).

6/ Jeśli chcemy wykorzystać posiadane kondensatory tantalowe w obudowach D to będziemy musieli przesunąć punkty lutowania do tych kondensatorów do masy, miejsce jest tylko musimy usunąć solder maskę, przylutować i gotowe.

[TG50]

Dla mnie możliwość wykonania polifazera z różnych wartości kondensatorów jest ciekawa od strony teorii. W praktyce najczęściej jest tak że kupujemy 200, 500szt i wszystko mierzymy poszukując najlepszego zestawu na nasz pilifazer.

Tak zrobiłem w przypadku budowy Piligrima, kupiłem 200szt kondensatorów 47nF i niestety miałem problem z wybraniem solidnego (moim zdaniem) zestawu. Kondensatory miały wartości od 45nF do 49nF, takich +/-0.5% wartości 47nF było kilkanaście. Kierowany chęcią wykonania dobrego przesuwnika dokupiłem kolejne 200szt. (tanie były) i wtedy się udało.
Co jednak z resztą kondensatorów po wybraniu tych najlepszych ?

Może to był błąd i trzeba było zastosować mniej rygorystyczne wymagania, bo w miarę równe czwórki innych wartości występowały.
Skoro można zbudować dobry polifazer z kondensatorów o różnych wartościach na "niewiele" różniących się tym bardziej. Dałoby to dużą oszczędność w kosztach budowy polifazera.
Gratuluję wytrwałości i postępów w budowie Husarka, na podstawie rozmów z kolegami obserwuję rosnące zainteresowanie tym radiem.

[SP9FKP]

Wielokrotnie już pisano w tym wątku, że nie ma potrzeby by wszystkie kondensatory były w tolerancji 1%. Wystarczy dobrać je czwórkami w tej tolerancji o co nie trudno już w partii 100 szt. łatwo osiągalnych kondensatorów 5%. Warto pobawić się arkuszem PA2PIM i zobaczyć jak poszczególne ogniwa wpływają na charakterystykę polifazera. Szczególnie wykres obrazujący dryft fazy w funkcji częstotliwości, charakterystyka amplitudowa ma drugorzędne znaczenie. Innymi słowy w jednej czwórce możesz mieć 46nF 1%, w innej 48 nF 1% itd.
Reszta kondensatorów przyda się do filtrów bo przecież można je zawsze zmodyfikować pod posiadane elementy

[SQ5KHA]

Witam,
Nawiązując do tematu kondensatorów do polifazera, udało mi się kupić kondensatory MKT 33nF 2% raster 5mm, kupiłem je w dobrej cenie 15gr/sztuka, cena uzależniona jest od ilości kupowanych sztuk. Na razie udało mi się zmierzyć kilka kondensatorów, rozrzut pojemności mieści się w tolerancji i mam nadzieje, że nie zmieni się w pozostałych sztukach. Przy pomiarach pojemności z ciekawości zmierzyłem też dobroć Q i ku mojemu zaskoczeniu była to wartość powyżej 900, nawet musiałem, zmniejszyć F pomiaru do 100Hz, ponieważ przy 1kHz wartość Q była ponad 999 i miernik wyświetlał „---„ przekroczenie zakresu. Jeśli można to prosiłbym kolegów mądrzejszych ode mnie o komentarz do w/w pomiarów, tzn. czy te kondensatory będą dobre do polifazera, a może te pomiary są błędne i nie możliwa jest taka wysoka dobroć.

Przesyłam zdjęcie pomiaru jednego z kondensatorów, jak pomierzę wszystkie wtedy napisze czy wyniki są powtarzalne.

73 Darek

---

Pomierzyłem około 100 sztuk i prawie wszystkie mają Q powyżej 999 przy F=1kHz a pojemność w okolicy 32,90nF +/- 200pF.

73 Darek

[SP5FCS]

Darek, byłem również zaskoczony dużymi wartościami dobroci dla najlepszych kondensatorów. Przy pomiarze dla 1khz dla mnie te wartości są za duże. W Escorcie jest kilka zaskakujących "pomysłów" np. pomiar rezystancji sygnałem 1khz, mierzysz cewkę która dla DC ma 3 ohmy a on pokazuje 3k. Myślałem, że to własność tylko mojego miernika ale w twoim jest podobnie.

Jako, że do skończenia modułu homodyny pozostały mi tylko płytki polifazerów zabrałem się za pomiary i sortowanie kondensatorów. Zacząłem od kondensatorów SMD 33nF w obudowach 1206 firmy TDK, wykonanie C0G. Do pomiarów przeznaczyłem partię 100szt. Kondensatory układałem w box-ach co 100pF. Efekt pomiarów widoczny na pierwszym zdjęciu. Podczas pomiarów starałem się również tak sortować kondensatory aby dla poszczególnych wartości uzyskiwać wielokrotność 4. Dla kilku wartości pozostały pojedyncze kondensatory jako rezerwa.

Po dwukrotnym pomiarze każdego kondensatora uzyskałem 24 jednakowe czwórki z dokładnością lepszą niż 100pF w czwórce. Warto przeanalizować rozkład ilościowy dla poszczególnych wartości. Najwięcej kondensatorów mam dla wartości 33,4nF oraz +/- 200pF. Kondensatory są naprawdę bardzo dobrej jakości dlatego podsunęło mi to pomysł, że może mój miernik ma stały błąd pomiarowy. Pomiar kilku kondensatorów 33,4nF dwoma innymi miernikami dał wynik 33,0...33,1nF. Tak więc przy okazji określiłem orientacyjna poprawkę mojego miernika -400pF.
Na drugim zdjęciu miernik, którym dokonywałem pomiarów.

Do montażu wybrałem 16 czwórek od 32,8nF do 33,3 czyli praktycznie lepiej niż +/- 1% dla całości kondensatorów oraz 100pF w czwórkach. Sądzę, że to bardzo dobry wynik dla 100szt. kondensatorów.
Jako schemat polifazera wybrałem wariant A o szerokim paśmie (33nF_jednakowe). Aby sprawdzić jak zachowa się polifazer z moimi kondensatorami wprowadziłem uzyskane wartości na schemat do pliku symulacyjnego (33nF_różne). Zmiany są naprawdę kosmetyczne.
Oczywiście inne wartości użytych kondensatorów możemy kompensować poprzez zmianę wartości rezystorów. Zmiana rezystorów pozwala również modyfikować szerokość pasma dla polifazera. Jako, że w Husarku mamy dwa niezależne polifazery możemy wykonać np. szerszy polifazer dla odbiornika oraz węższy dla nadajnika.