Szanowni Koledzy! Zgodnie z daną juz dość dawno obietnicą zamieszczam dwa swoje układy. Pierwszy to generator VFO, drugi to generator kwarcowy pod piloty PP9A3 mogący służyc jako próbnik kwarców. Przepraszam wszystkich jednocześnie za odręczne rysunki ale... to było tak: Swego czasu dowiedziałem się że powstaje odbudowana DIORA. Jako miłośnik dobrego sygnału Stereo FM zacząłem budować głowice UKF, układy odbiorcze dla fal długich średnich i krótkich, oraz inne "cuda wianki". Aby sprawdzić czy moje ukłądy będą poprawnie pracować po rozmowie z pewną wyższą uczelnia dałem Im do sprawdzenia przez studentów dokumentacje i jak to się mówi dostała "kamfory", czyli slad po niej zaginął. Ale układy mam zbudowane u siebie , PDF dla producenta stosunkowo niewiele mówi więc opiszę to tak aby ktoś budującten układ był zadowolony omijając przy okzaji kilka szkolnych błędów nagminnie powielanych przez wszystkich co do joty producentów układów.
1) No to zacznijmy od VFO.
VFO na MOS-FEcie dwubramkowym zbdowane jest tak aby zapewnić cztery podstawowe warunki działania: wysoka amplitude sygnału, uniwersalność zastosowania ( od 150 kHz do 250 MHz), stabilność częstotliwośći, szeroki zakres napięć zasilania. Przedstawiony poniżej PDF zapewnia cechy charakterystyczne tylko dla tranzystorów dwubramkowych. Tranzystor BF 964S spolaryzowany jest od strony źródła przez opornik 2,5 kiloOmów. Taki opornik zapewnia dwie sprawy, mianowicie odpowiednia wysokość amplitudy sygnału oraz szeroki zakres napięć zasilania ( od 6 do 26 Volt). Dzielnik pojemnośćiowy zawierać powinien dwa RÓWNE kondensatorya nie tak jak tradycyjne układy generatorów jeden mniejszy drugi większy. Dwa kondensatory MKSE po 150 pF każdy dobrane zostały pod kątem obwodów na podstawowe pasma amatorskie od 10 metrów do 40 MHz jednak powyżej 10 - 15 MHz przy tym dzielniku cewka dla KF powinna być nawinęta srebrzanką . Idealnie pracuje cewka starego typu od Pioniera. Jednak po zmianie kondensatorów na np. dwa razy po 75 pF zapracować powinna cewka miedziana. Kondensator C 6, sprzęgający obwód z generatorem celowo ma pojemność 2,2nF aby tymsamym spowodowwać ODTŁUMIENIE OBWODU, czyli bez względu na to jaki obwód i na jakie pasmo KF podłączymy zapracować powinien zawsze o ile został właściwie dobrany stosunk L/C. W rzeczywistości od 1,5 MHZ do ... Sprzężenie generatora z innymi stopniami nadajnika bądź odbiornika uzyskujemy stosując NAJMNIEJSZĄ pojemność jaka umozliwia przesłanie całej amplitudy ze źródła do innych urządzeń. W naszym wypadku jest to 16 pF i nie należy tego zmieniać. Polaryzacja bramek tranzystora to klasyka ,zgodna ze "sztuką budowlaną" dla tego typu tranzystorów. Blokada drugiej bramki małą pojemnośćią 4,7 nF i blokada drenu pojemnośćią 4,7 nF jest właściwa dla całego zakresu od kHz do zakresu UKF 88/108 MHz . Dla tego zakresu aż do 250 MHz stosowałem dzielnik pojemnościowy dwa razy 16 pF. Dla chętnych - mozna ten dzielnik dobrac w następujący sposób: Ustawiamy częstotliwość 119 MHz czyli 108 MHz plus 10,7 MHz = 119 MHz i podłączając Voltomierz w.cz. zwiększamy pojemność kondensatorów aż uzyskamy maksymalna amplitudę. W moim przypadku dla głowicy UKF wystarczyło napięcie 0,5V w.cz. a takie uzyskuje się przy dzielniku 2x16 pF. Jest jeszcze jeden rezystor. W drenie, 330 - 820 Omów , w projekcie było umieszczenie wtym miejscu cewki powielacza dla wyższych harmonicznych stosowanego w starszych typach odbiorników np. R326 ale ja zrezygnowałem , jak ktos chce to może spróbować. STABILIZACJA TERMICZNA - generator zachowuje się jak układ lampowy. Po załączeniu przez pięć minut wędruje z góry na dół i odwrotnie ale po pięciu sześciu minutach staje nak przysłowiowy beton. Uzyskamy to jeśli gowicę UKF obejmiemy obwodem ARCZ. a cewkę VFO zamkniemy w pudełku metalowym owinętym sztucznym misiem lub styropianem tzw. zimny termostat. Na uwagę zasługuje tu dioda Zenera która musi byc wielkośći do najmniej 2 Ampery. Układ umieszczamy w metalowym pudełku zapoatrzonym w kondensator przepustowy 1 - 10 nF a diodę umieszczamy na dobrym radiatorze poza układem, jeśli stosujemy napięcie zasilania 12V dajemy diodę 10 V i rezystor obniżający jednak taki aby wymusić przepływ prądu przez diodę. Taki układ pracy pozwoli na stabilizację napięcia zasilania i krzystnie wpłynie na stabilność. Napięcie zasilania może się zawierać w zakersie od 6V do 26Volt powyżej tej wartości ukłąd sam sie zatrzymuje i może nastąpić spalenie tranzystora. Tyle na razie na temat VFO zachęcam do budowy.
2) Generator kwarcowy , próbnik kwarców.
Generator został zbudowany w układzie Colpitss'a ( daje także parzyste harmoniczne) Charakterystycznącechą tego generatora jest to że każdy kwarc overtonowy zapracuje na podstawowej częstotliwości na jakiej został wycięty. Dzielnik pojemnościowy 47pF i 39 pF został dobrany do pilotów PP9A3. Generator pracuje poprawnie w zakresie od 2 MHz do... 25 i wyżej jednak zawsze wzbudzi się na podstawie. Zamiast dławika 100uH mozna zastosować opornik 100Omów jednak ... lepiej jest z dławikem. w przeciwieństwie do poprzedniego generatora , ten jest krytyczny pod wzgledem napięcia zasilania które zawiera się od 9Volt do 15Volt. W celu uzyskania najwyższej amplitudy mozna zastosować napięcie regulowane w tym zakresie idywidualnie dla tego jednego urządzenia. W urzadzeniach wyższej klasy napięcie heterodyn i ARW jest brane ze specjalnego miejsca na zasilaczu. Tak powinno byc i tym razem o ile będziemy coś budować. Kondensator wyjściowy 10 pF jest najmniejszym poprzez jaki popłynie pełna amplituda w.cz. z danego kwarcu. Średnia amplituda uzyskana wynosi również ok 0,5 Volta i potrafi wysterować każdy miernik typu np. Nowy Elektronik - układ 0,76A jak w moim przypadku podobnie miernik od zestawu ZPFM3 lub 4. Powodzenia w budowie i zastosowaniu!
Przepraqszam ale ja do rysowania schematów nadal pomimo postepu technicznego uzywam ołówka, do kontrukcji obwodów tablic a do liczenia suwaka logarytmicznego. Stary jestem szósty krzyzyk na karku i tak już mam. Dlatego kto chce zbudowac musi sobie narysować sam jeszcze raz.
Nowe wersje VFO i GFN nie tylko dla starego sprzętu
) P.S. Opornik R-4 ma mieć 2,5 kilo Omów, Kolega zaznaczył prawidłowo.