przed-WZMACNIACZ w.cz. 2 Waty

[SP2FP]

Witam . Mam pytanie dotyczące możliwości regulacji wzmocnienia przedstawionego przedwzmacniacza napięciem stałym do wykorzystania ALC.
Taki wzmacniaczyk mam w swoim sp5ww . Zamontowany między obwodami za mieszaczem , a obwodami które są przed końcówką mocy . Ostatnio w nim grzebałem i przydała by się możliwość dorobienia regulacji wzmocnienia zachowując liniowość i i w sensownym zakresie punkty pracy. Czy jakiś fet w układzie emitera pierwszego tranzystora załatwił by sprawę ? lub szeregowo z bazą ?
Wystarczy 5-6 db regulacji a właściwie obniżenia wzmocnienia.
Za sensowne podpowiedzi z góry dziękuje .
Wzmacniacz ma bardzo równe pasmo przenoszenia +- 1db w zakresie 1,5-40MHz i nie chciał bym stracić tego parametru.
Jak potrzeba to posiadam schemat i rys płytki z przekaźnikami w programie PCBExpres.
Pozdrawiam Paweł

[SP3RAF]

Paweł, a może na wejściu tego pre-amp'a wstawić regulowany napięciem tłumik na diodach PIN? Podobnie, jak to zrealizowano w PA do Husara/Husarka. To tylko jedna z możliwych sugestii.

Pozdrowienia,
Robert SP3RAF

[SP2JQR]

Można regulować wzmocnienie za pomocą FETa.
Można go wstawić zarówno równolegle do rezystora emiterowego, jak też w sprzężeniu zwrotnym pomiędzy bazą a kolektorem. Oczywiście pomijam tu problem składowej stałej itp. który trzeba indywidualnie rozwiązać.
Jeśli w emiterze zastosowanana jest korekcja pasma przenoszenia to tam nie należy wstawiać FETa.
Zdarzyło mi się też zastosować FETa równolegle do rezystora obciążenia w kolektorze ( w systemie ALC).
Taka regulacja ma jednak kilka wad.
1. Dobrze działa tylko dla małych poziomów.
2. Podczas regulacji zmienia się impedancja wejściowa i wyjściowa regulowanego stopnia. Dlatego jeśli wzmacniacz współpracuje z filtrami czasami trzeba odseparować stopień regulacji.

Najbardziej sprawdził się stopień z regulacją w sprzężeniu zwrotnym. Zastosowałem go do regulacji mocy wyjściowej wzmacniacza w Wołnie. Trzeba dobrać poziom napięcia regulacyjnego, bo nie w całym zakresie ( czyli od zera do napięcia odcięcia) dobrze to pracuje.

[SP3RAF]

Można też wstawić przed układ wspomnianego wzmacniacza tranzystor dwubramkowy MOS-FET i polaryzując odpowiednio stałym napięciem jedną z jego bramek, uzyskać regulację wysterowania. Nie będziemy w ten sposób ingerować w układy sprzężeń wzmacniacza i nie zmienimy jego impedancji ani charakterystyki przenoszenia.

Robert SP3RAF

[SP2JQR]

Często mosfety stosowano w przedwzmacniaczach transwerterów i TRXów UKF. Popatrzcie na ich schematy. Wystarczy zmienić cewki UKF na KFowe i patent regulacji gotowy. Do pierwszej bramki można wstawić odpowiedni rezystor obciążający filtry. Wzmocnienie będzie nieduże, nic się nie wzbudzi a regulacja bardzo dobra.
Może ktoś wstawi linki do schematów transwerterów z mosfetami, bo nie mam w tym momencie.

[SP2FP]

Dzięki za podpowiedzi . Z dwubramkowymi jest czasem kłopot wzbudzania na 200-400 MHz - i perełka ferrytowa nie zawsze daje radę , przekonał mnie układ regulacji w sprzężeniu . Ma on niewątpliwie zaletę która poprawia z założenia wszystkie parametry wzmacniacza ( po za wzmocnieniem hii ) . Wiadomo że takie stopnie w połączeniu z końcówka mocy mają jakieś tendencje do wzbudzania - i właśnie taka ingerencja w pierwszym stopniu powinna dać dobre rezultaty . Dziękuję za podpowiedzi - w wolnym czasie pokombinuję i przedstawię rezultaty
Pozdrawiam Paweł .

[SQ4AVS]

Wadą regulacji z a pomocą fetów dwubramkowych w pewnym ich zakresie regulacji są duże zniekształcenia co powoduje powstanie dodatkowych zniekształceń w nadajniku.

[SP2JQR]

Dlatego wymyślono tzw regulację w górę.

[SQ4AVS]

A mógłbyś powiedzieć o co chodzi bo samo pojęcie nie jest mi znane -chodzi o regulację w górę?

[SP2JQR]

Pojęcie regulacji w dół lub w górę dotyczy prądu i mocy elementu czynnego, którego używamy do regulacji wzmocnienia. Sam element nie jest w tym momencie istotny, może być to tranzystor bipolarny lub unipolarny lub jeszcze coś innego.
Jeśli podczas regulacji obniżamy wzmocnienie elementu poprzez zmianę punktu pracy tak, że prąd elementu maleje mamy regulację w dół. W przypadku wzrostu prądu i mocy pobieranej mamy regulację w górę tzn zwiększając prąd również powodujemy zmniejszanie wzmocnienia.

Wiele elementów półprzewodnikowych posiada charakterystyki umożliwiające taką regulację. Produkuje się też specjalne tranzystory do takiej regulacji. Typowym przykładem z minionej epoki są tranzystory typu BF180, BF200, BF272, które miały zastosowanie w głowicach TV. Właśnie w tych głowicach stosowano regulację w górę, aby zwiększyć odporność odbiornika na intermodulację.
Popatrz Rafale na charakterystykę tranzystora BF180 i BF200, a w szczególności na charakterystykę regulacyjną zależności wzmocnienia mocy od prądu kolektora.

  BF200.pdf (Rozmiar: 453.66 KB / Pobrań: 1464)
Nie tylko tranzystorów bipolarnych można używać do takiej regulacji. Nadają się również inne, np MOSFET jednobramkowy BF999.
Charakterystyki regulacyjne mają wierzchołek. Dla określonego prądu uzyskuje się maksymalne wzmocnienie, a poniżej i powyżej wzmocnienie maleje. Jeśli będziemy poruszać się w lewo od maksimum to mamy regulację w dół, jeśli w prawo to regulację w górę, która daje mniejsze zniekształcenia intermodulacyjne, ale jest mniej ekonomiczna.
Należy zwrócić uwagę na charakterystykę Gate Transconductance w funkcji napięcia bramki.
Poniżej dane tranzystora BF999:

  BF999.pdf (Rozmiar: 54.5 KB / Pobrań: 1054)
W praktyce okazuje się, że taką regulację można także zastosować również dla tranzystorów MOSFET dwubramkowych np: BF998.
Aby zrealizować układ takiej regulacji na drugą bramkę podajemy stałe napięcie, jeśli nam specjalnie nie zależy na szumach to nieco obniżamy typową wartość napięcia bramka druga - źródło z 4V na 3V lub nawet 2V. Zwiększy to nieco nachylenie regulacji.
Napięcie regulacyjne podajemy tym razem na pierwszą bramkę mosfeta i zmieniamy w przeciwną stronę podczas regulacji tzn - tradycyjnie dla drugiej bramki obniżamy (regulacja w dół) a dla pierwszej tym razem napięcie rośnie w kierunku napięć dodatnich.
Regulacja jest bardzo łatwa, detektorem może być zwykła dioda ale spolaryzowana przeciwnie niż przy regulacji w dół.
W załączniku dane tranzystora BF998, należy przeanalizować wykres Gate1 forward transconductance.

  BF998W.pdf (Rozmiar: 75.88 KB / Pobrań: 1544)
Z tych wykresów można zorientować się w jakim zakresie należy zmieniać napięcie regulacyjne i odpowiednio zaprojektować układ regulacji.
Znane są amatorskie schematy wzmacniaczy p.cz. na mosfetach wykorzystujące taką regulację. Wzorowane one były na konstrukcjach fabrycznych. Niestety nie mam czasu szukać linków, może komuś się uda i wklei schemat.