Uziemianie - kwestia prawna

[SQ4RNF]

Wrzucam -dla wiecznej potomności- cytat Andrzeja Boczkowskiego:

Cytat:ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA INFRASTRUKTURY
z dnia 12 kwietnia 2002 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
(Dz. U. z dnia 15 czerwca 2002 r.)
...
Dział III
BUDYNKI I POMIESZCZENIA
Rozdział 1
Wymagania ogólne
...
§ 53. 1. Budynek, odpowiednio do potrzeb wynikających z jego przeznaczenia, powinien być wyposażony w wewnętrzną instalację elektryczną.
2. Budynek należy wyposażyć w instalację chroniącą od wyładowań atmosferycznych. Obowiązek ten odnosi się do budynków wyszczególnionych w Polskiej Normie dotyczącej ochrony odgromowej obiektów budowlanych.
...
Rozdział 8
Instalacja elektryczna
...
§ 183. 1. W instalacjach elektrycznych należy stosować:
...
7) połączenia wyrównawcze główne i miejscowe, łączące przewody ochronne z częściami przewodzącymi innych instalacji i konstrukcji budynku,
...
10) urządzenia ochrony przeciwprzepięciowej.
...
§ 184. 1. Jako uziomy instalacji elektrycznej należy wykorzystywać metalowe konstrukcje budynków, zbrojenia fundamentów oraz inne metalowe elementy umieszczone w niezbrojonych fundamentach stanowiące sztuczny uziom fundamentowy.
2. Dopuszcza się wykorzystywanie jako uziomy instalacji elektrycznej metalowych przewodów sieci wodociągowej, pod warunkiem zachowania wymagań Polskiej Normy dotyczącej uziemień i przewodów ochronnych oraz uzyskania zgody jednostki eksploatującej tę sieć.
3. Instalacja piorunochronna, o której mowa w § 53 ust. 2, powinna być wykonana zgodnie z Polską Normą dotyczącą ochrony odgromowej obiektów budowlanych.
...
§ 192.
3. Elementy instalacji telekomunikacyjnej, w tym radiowo-telewizyjnej, o której mowa w ust. 1, należy objąć elektrycznymi połączeniami wyrównawczymi, o których mowa w § 183 ust. 1 pkt 7, a elementy wyprowadzone ponad dach połączyć z instalacją piorunochronną, o której mowa w § 184 ust. 3.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Pomiędzy rokiem 1994 a 2002 obowiązywało:
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ I BUDOWNICTWA
z dnia 14 grudnia 1994 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
...
Dział III
BUDYNKI I POMIESZCZENIA
Rozdział 1
Wymagania ogólne
...
§ 53. 1. Budynek, odpowiednio do potrzeb wynikających z jego przeznaczenia, powinien być przyłączony do sieci elektroenergetycznej i wyposażony w wewnętrzną instalację elektryczną.
2. Budynek należy wyposażyć w instalację piorunochronną, chroniącą od wyładowań atmosferycznych, jeżeli obowiązek taki wynika z Polskiej Normy.
...
Rozdział 8
Instalacja elektryczna
...
§ 183. W instalacjach elektrycznych należy stosować:
...
5) połączenia wyrównawcze główne i miejscowe, łączące przewody ochronne z częściami przewodzącymi innych instalacji i konstrukcji budynku,
...
8) urządzenia ochrony przeciwprzepięciowej.
...
§ 184. Jako uziomy instalacji elektrycznej należy wykorzystywać metalowe konstrukcje budynków, inne metalowe elementy umieszczone w fundamentach stanowiące sztuczny uziom fundamentowy, zbrojenia fundamentów i ścian oraz przewodzące prąd instalacje wodociągowe, pod warunkiem uzyskania zgody jednostki eksploatującej sieć wodociągową.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI
z dnia 16 sierpnia 1999 r.
w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych.
(Dz. U. z dnia 9 września 1999 r.)

Rozdział 1
Przepisy ogólne
§ 1. Rozporządzenie określa warunki techniczne użytkowania budynków mieszkalnych, wraz ze związanymi z nimi instalacjami i urządzeniami technicznymi, zwanych dalej "budynkami".
§ 2. Rozporządzenie określa warunki, które mają zapewnić:
1) utrzymanie stanu technicznego budynku na poziomie zapewniającym bezpieczeństwo ludzi i mienia w okresie jego użytkowania,
2) ochronę zdrowia i życia ludzi w pomieszczeniach budynku,
...
§ 3. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:
...
17) instalacja piorunochronna - zespół elementów konstrukcyjnych budynku i elementów zainstalowanych na budynku, odpowiednio połączonych, wykorzystywanych do ochrony odgromowej,
...
Rozdział 5
Użytkowanie lokali
...
§ 16. 1. Sposób użytkowania instalacji i urządzeń stanowiących wyposażenie lokalu powinien:
1) być zgodny z założeniami projektu oraz z instrukcjami użytkowania tych instalacji i urządzeń,
2) zapewniać ochronę elementów budynku i jego wyposażenia.
2. W czasie użytkowania instalacji i urządzeń należy:
...
5) informować właściciela budynku o wszelkich uszkodzeniach instalacji, których naprawa należy do jego obowiązków.
...
Rozdział 15
Użytkowanie instalacji elektrycznej
...
§ 53. 1. Właściciel budynku jest obowiązany do dokonywania okresowych kontroli stanu sprawności technicznej urządzeń i instalacji elektrycznych w budynku.
2. Stan sprawności technicznej urządzeń i instalacji elektrycznych w budynku powinien być kontrolowany tak, aby zapewnione było właściwe ich funkcjonowanie, w tym sprawność połączeń, osprzętu, sprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, uziemień oraz oporności izolacji przewodów.
...
Rozdział 16
Użytkowanie instalacji piorunochronnej
§ 56. Obowiązek zapewnienia właściwego stanu technicznego instalacji piorunochronnej i ochrony wewnętrznej budynku obciąża właściciela budynku.
§ 57. Do obowiązków właściciela budynku w zakresie utrzymania właściwego stanu technicznego instalacji piorunochronnej należy:
1) badanie tej instalacji w szczególności w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń od korozji oraz uziemienia,
2) zapewnienie realizacji napraw i wymian przez osoby posiadające kwalifikacje zawodowe wymagane przy świadczeniu usług oraz wykonywaniu napraw lub dozoru nad eksploatacją urządzeń i instalacji elektrycznych,
3) zapewnienie nadzoru nad realizacją robót konserwacyjnych, napraw i wymian,
4) zapewnienie realizacji zaleceń pokontrolnych wydawanych przez upoważnione organy,
5) w razie zagrożenia życia lub zdrowia użytkowników albo środowiska lub mienia - przeprowadzenie kontroli stanu technicznego tej instalacji.

Dla tych co nie mają najmniejszego pojęcia o połączeniach
wyrównawczych cytuję:

Zgodnie z wymaganiami w instalacjach elektrycznych budynków należy stosować:

· połączenia wyrównawcze główne i miejscowe, łączące przewody ochronne
z częściami przewodzącymi innych instalacji i konstrukcji budynku,

· i uziomy instalacji elektrycznej a więc metalowe konstrukcje budynków,zbrojenia
fundamentów oraz inne metalowe elementy umieszczone w niezbrojonych
fundamentach stanowiące sztuczny uziom fundamentowy.

patrz e-letter nr 3

POŁĄCZENIA WYRÓWNAWCZE
Zastosowanie połączeń wyrównawczych ma na celu ograniczenie do wartości dopuszczalnych długotrwale w danych warunkach środowiskowych napięć występujących pomiędzy różnymi częściami przewodzącymi.
Każdy budynek powinien mieć połączenia wyrównawcze główne.
Połączenia wyrównawcze główne realizuje się przez umieszczenie w najniższej (przyziemnej) kondygnacji budynku głównej szyny uziemiającej (zacisku), do której są przyłączone:
· uziemienia ochronnego lub ochronno-funkcjonalnego,
· ochronne lub ochronno-neutralne,
· przewody funkcjonalnych połączeń wyrównawczych, w przypadku ich stosowania,
· metalowe rury oraz metalowe urządzenia wewnętrznych instalacji wody zimnej, wody
gorącej, kanalizacji, centralnego ogrzewania, gazu, klimatyzacji, metalowe powłoki
i pancerze kabli elektroenergetycznych itp.
· metalowe elementy konstrukcyjne budynku, takie jak np. zbrojenia itp.

Elementy przewodzące wprowadzane do budynku z zewnątrz (rury, kable) powinny być przyłączone do głównej szyny uziemiającej możliwie jak najbliżej miejsca ich wprowadzenia.

POŁĄCZENIA WYRÓWNAWCZE DODATKOWE
W pomieszczeniach o zwiększonym zagrożeniu porażeniem oraz przestrzeniach,
w których nie ma możliwości zapewnienia ochrony przeciwporażeniowej przez samoczynne wyłączenie zasilania po przekroczeniu wartości napięcia dotykowego dopuszczalnego długotrwale na częściach przewodzących dostępnych, powinny być wykonane połączenia wyrównawcze dodatkowe (miejscowe).

Połączenia wyrównawcze dodatkowe powinny obejmować wszystkie części przewodzące jednocześnie dostępne, takie jak:
· części przewodzące dostępne,
· części przewodzące obce,
· przewody ochronne wszystkich urządzeń, w tym również gniazd wtyczkowych
i wypustów oświetleniowych,
· metalowe konstrukcje i zbrojenia budowlane.

Wszystkie połączenia i przyłączenia przewodów biorących udział w ochronie przeciwporażeniowej powinny być wykonane w sposób pewny, trwały w czasie, chroniący przed korozją. Przewody należy łączyć ze sobą przez zaciski przystosowane do materiału, przekroju oraz ilości łączonych przewodów, a także środowiska, w którym połączenie to ma pracować.

Na rysunku 1 przedstawiono przykład połączeń wyrównawczych głównych
w piwnicy oraz połączeń wyrównawczych dodatkowych (miejscowych) w łazience budynku mieszkalnego. Zależności pomiędzy przekrojami przewodów, pełniących różnego rodzaju funkcje, podano w tablicach 1 i 2.
Dane przedstawione w tablicy 1 odnoszą się do przewodów różnego przeznaczenia, wykonanych z takiego samego materiału. W przypadku stosowania przewodu o określonym przeznaczeniu z innego materiału należy tak dobrać jego przekrój, aby została zachowana odpowiednia przewodność elektryczna.
W szczególnych przypadkach może zachodzić konieczność indywidualnego obliczenia przekrojów poszczególnych przewodów.

OZNACZENIA PRZEWODÓW
Przewody ochronne, ochronno-neutralne, uziemienia ochronnego lub ochronno-funkcjonalnego oraz połączeń wyrównawczych powinny być oznaczone dwubarwnie, · barwą zielono-żółtą, przy zachowaniu następujących postanowień:
· barwa zielono-żółta może służyć tylko do oznaczenia i identyfikacji przewodów
mających udział w ochronie przeciwporażeniowej, zaleca się, aby oznaczenie
stosować na całej długości przewodu. Dopuszcza się stosowanie oznaczeń nie na
całej długości z tym, że powinny one znajdować się we wszystkich dostępnych
i widocznych miejscach.
· przewód ochronno-neutralny powinien być oznaczony barwą zielono-żółtą, a na
końcach barwą jasnoniebieską. Dopuszcza się, aby wyżej wymieniony przewód był
oznaczony barwą jasnoniebieską, a na końcach barwą zielono-żółtą.
Przewód neutralny i środkowy powinien być oznaczony barwą jasnoniebieską w sposób taki, jak opisany dla przewodów ochronnych.

POŁĄCZENIA WYRÓWNAWCZE A UZIEMIENIA
Bardzo ważne jest rozróżnienie połączeń wyrównawczych głównych od uziemień. Aby określone elementy mogły być wykorzystane jako uziomy, muszą one spełniać określone wymagania i musi być zgoda właściwej jednostki na ich wykorzystanie. Dotyczy to na przykład rur wodociągowych, kabli itp. Niektóre elementy jak np. rury gazu, palnych cieczy itp. nie mogą być wykorzystywane jako uziomy. Natomiast wszystkie wyżej wymienione elementy powinny być w danym budynku połączone ze sobą poprzez główną szynę uziemiającą, celem stworzenia ekwipotencjalizacji. Aby zrealizować połączenia wyrównawcze nie wykorzystując rur gazowych jako elementów uziemienia, za wystarczające uważa się zainstalowanie wstawki izolacyjnej na wprowadzeniu rury gazowej do budynku jak to przedstawiono na rysunku 1.

UZIOMY NATURALNE
W instalacjach elektrycznych należy wykorzystywać w najszerszym zakresie przede wszystkim uziomy naturalne.

Jako uziomy naturalne należy wykorzystywać:
· metalowe konstrukcje budynków oraz zbrojenia fundamentów. W przypadku
wykorzystania zbrojenia fundamentu jako naturalnego uziomu, przewody uziemiające
należy przyłączać co najmniej do dwóch wzdłużnych prętów zbrojenia. Połączenia te
należy wykonywać jako spawane,
· metalowe powłoki i pancerze kabli elektroenergetycznych, pod warunkiem uzyskania
w tej mierze zgody jednostek eksploatujących te kable,
· metalowe przewody sieci wodociągowych, pod warunkiem uzyskania
w tej mierze zgody jednostek eksploatujących te sieci.


UZIOMY SZTUCZNE
W przypadku braku lub niemożności wykorzystania uziomów naturalnych, konieczne jest wykonanie uziomów sztucznych. Uziomy sztuczne należy wykonywać ze stali ocynkowanej lub pomiedziowanej, a także z miedzi, w formie taśm, rur, kształtowników, płyt i prętów ułożonych w ziemi lub w fundamencie. Elementy metalowe umieszczone
w fundamencie stanowią sztuczny uziom fundamentowy.

Na rysunku 2 przedstawiono przykład wykorzystania zbrojenia stopy fundamentowej dla celów uziemienia, a na rysunku 3 przykład wykonania sztucznego uziomu fundamentowego.

Uziomy sztuczne pionowe z rur, prętów lub kształtowników pogrąża się w gruncie w taki sposób, aby ich najniższa część była umieszczona na głębokości nie mniejszej niż 2,5 m, natomiast najwyższa część na głębokości nie mniejszej niż 0,5 m pod powierzchnią gruntu.
Uziomy sztuczne poziome z taśm lub drutów układa się na głębokości nie mniejszej
niż 0,6 m pod powierzchnią gruntu.Wymiary powyższe uwzględniają zarówno ochronę uziomów przed uszkodzeniami mechanicznymi, jak i zwiększanie się ich rezystancji w wyniku zamarzania i wysychania gruntu.

Trwałą wartość rezystancji uziomów zarówno naturalnych, jak i sztucznych należy zapewnić także poprzez:
· odpowiednio trwałe połączenia np. poprzez spawanie, połączenia śrubowe, zaciskanie lub nitowanie,
· ochronę antykorozyjną połączeń.


Andrzej Boczkowski
redaktor e-lettera Instalacje Elektryczne